Kinderspel

Ishkashim, helemaal in het zuidelijke puntje van Tadjikistan, is vooral bekend omwille van zijn Afghaanse tweelingsdorp aan de andere kant van de rivier. Sinds een paar jaar wordt op een eilandje in die stroom wekelijks een markt georganiseerd waar Afghani's en Pamiri's spullen kunnen verhandelen waar anders moeilijk aan te komen is. Aan de Tadjiekse zijde vinden bijvoorbeeld de uit Pakistan geïmporteerde bananen gretig aftrek. Er zit ook een politiek-maatschappelijk doel achter: tijdens de grillige wintermaanden (denk -30 graden, maanden geen vervoer naar het Westen mogelijk) kunnen de prijzen in het gebergte enorm stijgen. Een extra handelskanaal maakt het leven er dan wat draaglijker op.

Al de boeiende verhalen ten spijt staan we bij aankomst in Ishkashim met lege handen - de markt zal deze week niet plaatsvinden. Een duidelijke reden is er niet, geruchten gaan de ronde, van een mysterieuze ziekte die is uitgebroken tot terreurdreiging of eenvoudigweg de ramadan die nog steeds aan de gang is. (Later speurwerk wijst uit dat een cholera-uitbraak ons dwars zat maar dat de markt ondertussen opnieuw opgestart is.)

Om de moed erin te houden kiezen we voor een daguitstapje naar warmwaterbronnen, 50 kilometer verderop. Na het obligate onderhandelen wordt een luxe-lada voorgereden. 5 uur en een eindeloze reeks tussenstops later begrijpen waarom deze rit zo goedkoop is aangeboden. Voortdurend moet gestopt worden om boodschappen te doen, de koelvloeistof af te laten koelen of simpelweg de hand te drukken van de gehele dorpsbevolking. De echte apotheose blijft zoals het betaamt bewaard voor de eindsprint. Onze enigszins aftandse proletenmobiel vecht zich een weg naar boven, over een parcours waar de gemiddelde tour-de-France-wielrenner voor zou bedanken wegens te steil en te rotsig. Met een paar "interessante" slippartijen en het hart in de keel kunnen we uiteindelijk voet aan de grond zetten bij de Bibi Fatimabronnen.

Gezien de lange heenrit rest ons een half uurtje ter plaatse. We doen onze plicht -bijkomen in het warme bronwater- en leveren ons vervolgens over aan de enige aanwezige taxichauffeur, een machotype die verdacht veel weg heeft van Bart De Pauw in Quiz me Quick, inclusief zelfingenomen lachje. Zijn 4x4 is weliswaar redelijk betrouwbaar, zijn copiloot, een 6-jarig kind dat op schoot zit en hele stukken mag sturen is dat toch wat minder. De kaarsen die aan het thuisfront gebrand worden zijn echter van goede kwaliteit en zo komt het dat we aan het einde van de dag heelhuids Ishkashim bereiken.

Diezelfde avond heeft de zeer behulpzame uitbater van het guesthouse waar we verblijven de heuglijke mededeling dat hij in de plaats van een "goedkope, maar niet zo goede" een "iets duurdere, maar veel betere" chauffeur heeft gevonden die ons de komende dagen wil rondrijden. Een aanbod dat we maar al te graag aannemen, met onze recente ritjes nog vers in het geheugen. Zo belanden we in de hagelwitte, 18-jarige Volga van Kolja. In de praktijk valt dat best mee - hij rijdt zonder stil te vallen, is naast wat versleten vooral kraaknet en wordt met vaste hand bestuurd. Het kurkdroge landschap wordt bij wijlen opgevrolijkt door overblijfselen van een boeddhistische stupa, nog meer warmwaterbronnen, het uitzicht op de Pakistaanse Hindukushbergtop, een Duitse militaire basis net over de Afghaanse grens.

Die avond slapen we in het gehucht Layangar en ontmoeten op onze slaapplek zowaar andere reizigers, een redelijk zeldzaam verschijnsel in deze streken. De verhalen die zij meegebracht hebben, met hoofdingrediënten als losgeslagen chauffeurs en epische pannes kunnen we vandaag niet overtreffen. Voorwaar een goed teken.